Wymagania normy ISO 9001

Systemy zarządzania jakością są narzędziem zapewniającym organizacjom, dostarczanie wyrobów, które spełniają potrzeby i oczekiwania ich Klientów . Te potrzeby i oczekiwania wyrażane są poprzez specyfikacje wyrobu. Wymagania klienta mogą być zarówno określone w umowie przez klienta jak i przez samą organizację. Pamiętać należy, że organizacje są ukierunkowane na ciągłe doskonalenie swoich wyrobów / usług i procesów, ponieważ potrzeby klienta podlegają ciągłym zmianom oraz ze względu na naciski konkurencji i postęp techniczny.

Rozwój kontaktów kooperacyjnych spowodował konieczność wypracowania metod oceny jakości produktu potencjalnego dostawcy - kooperanta. Rozwinął się system wizyt u potencjalnego dostawcy mających za zadanie określenie jego możliwości.
W firmach mających kontakt z wieloma klientami te wizyty zaczęły stanowić istotny element przeszkadzający w pracy. Rozwiązaniem problemu stało się prowadzenie badań i ocena możliwości przedsiębiorstwa przez niezależne instytucje i potwierdzenie tych możliwości odpowiednim certyfikatem uznawanym przez firmy zlecające. Konieczne stało się określenie ujednoliconych, uniwersalnych wymagań, jakim dostawcy powinni sprostać. Ta potrzeba legła u podstaw opracowania normy brytyjskiej BS 5750 przyjętej w roku 1979. Norma ta stanowiła podstawę do opracowania międzynarodowych wymagań zawartych w normach ISO serii 9000 przyjętych w 1987r.

Standardy ISO 9001 są formalnie uporządkowanym zbiorem wymagań związanym z wprowadzeniem do przedsiębiorstw systemów jakości. Ujednolicają one podejście do systemów jakości stosowane przez różnego rodzaju firmy. Pozwala to organizacjom, bez specjalistycznego zaplecza, zapoznać się z podstawowymi kierunkami rozwoju systemów jakości i daje im możliwość opracowania własnych systemów. Można powiedzieć, że wymagania normy są pewnego rodzaju przewodnikiem w budowie własnego systemu zarządzania jakością, pozwalają więc upowszechniać i wdrażać rozwiązania poprawiające jakość w przedsiębiorstwach. Obecnie rodzina norm ISO serii 9000, określa elementy wymagane do zdobycia zaufania klienta do możliwości dostawcy, a więc są typowymi systemami zapewnienia jakości.

Podejście uwzględniające system zarządzania jakością zachęca szereg organizacji / przedsiębiorstw do analizowania wymagań klienta, określania procesów przyczyniających się do otrzymania wyrobu akceptowanego przez klienta i utrzymania tych procesów pod nadzorem. System zarządzania jakością może stwarzać ramy do ciągłego doskonalenia w celu zwiększenia prawdopodobieństwa wzrostu zadowolenia klienta i zadowolenia innych stron zainteresowanych. Pozwala to organizacji i jej klientom mieć zaufanie do tego, że jest ona zdolna dostarczyć wyroby, które spełniają określone wymagania jakościowe.

System zarządzania jakością to część systemu zarządzania organizacją, która jest ukierunkowana na osiągnięcie wyników odniesionych do celów dotyczących jakości, spełniających odpowiednio potrzeby, oczekiwania i wymagania stron zainteresowanych.

Cele dotyczące jakości uzupełniają inne cele organizacji takie jak dotyczące rozwoju, finansowania, rentowności, środowiska, bezpieczeństwa i higieny pracy. Realizacją tych celów przez organizację jest wdrożenie systemu zarządzania jakości zgodnego z normą ISO 9001.

Różne części systemu zarządzania mogą być zintegrowane z systemem zarządzania jakością w jeden system stosujący wspólne elementy. Działanie to może ułatwić planowanie, zarządzanie zasobami, definiowanie celów uzupełniających i ocenę całościowej skuteczności organizacji. System zarządzania organizacją może być oceniany w stosunku do jej własnych wymagań.

Inaczej mówiąc, system zarządzania jakością, to przyjęte cele i strategia ich osiągania, odpowiednia struktura organizacyjna i podział odpowiedzialności, dokładnie opracowana dokumentacja systemu jakości, zapewnienie środków technicznych do realizacji produktu, ustalenie zasobów potrzebnych do realizacji produktu - system zarządzania jakością obejmuje całą działalność firmy.

Zastosowanie zasad zarządzania jakością nie tylko daje bezpośrednie korzyści, ale powoduje istotne znaczenie w zarządzaniu kosztami oraz ryzykiem. Korzyści, koszty oraz rozważania dotyczące ryzyka są istotne dla organizacji, jej klientów oraz innych zainteresowanych stron. Te rozważania dotyczące ogólnej skuteczności mogą mieć wpływ na:
a) przychody (obroty), zyski oraz udział w rynku; mogą one być podwyższone przez takie aspekty jak przywództwo, zwiększona skuteczność, polepszona wydajność pracowników, zadowolenie pracowników oraz klientów;
b) koszty wynikające ze środków potrzebnych do prowadzenia działalności; nieodpowiednie kierowanie środków może powodować straty i być konkurencyjnie niekorzystne poprzez sprzedaż wyrobów przynoszących deficyt.

Do rodziny norm ISO serii 9000 zaliczane są:

- norma PN - EN ISO 9000:2015 - Systemy Zarządzania Jakością- Podstawy i terminologia.

- norma PN - EN ISO 9001:2015 - Systemy Zarządzania Jakością- Wymagania.

- norma PN - EN ISO 9004:2010 - Zarządzanie mające na celu osiągnięcie trwałego sukcesu organizacji - Podejście przez zarządzanie jakością

- norma PN - ISO 10015:2004 - Zarządzanie jakością. Wytyczne dotyczące szkolenia.

- norma PN - EN ISO 19011:2012 - Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania.

- Raport Techniczny ISO/TR 110013:2001-Wytyczne dotyczące dokumentacji systemu zarządzania jakością